Kalite Güvence Sistemi, Üniversitelerde eğitim-öğretimden araştırma faaliyetlerine kadar tüm süreçlerin standartlar çerçevesinde yürütülmesini sağlayarak kurumsal hedeflere daha etkili ulaşılmasını destekleyen sistemdir. Bu sistem, hem ulusal hem de uluslararası standartlara uygun bir yapı kurarak kurumun sürdürülebilir gelişimini teşvik etmektedir.

Kalite Güvence Sisteminin Ana Unsurları

A. Stratejik Yönetim ve Liderlik:
Kalite güvencesinin temeli, güçlü bir liderlik ve etkili bir yönetişim yapısıdır. Üniversitenin misyon, vizyon ve değerlerini yansıtan stratejik planlama, liderlerin yönlendirmesiyle şekillenmektedir. Bu süreçte;

• Üniversite senatosu ve yönetim kurulu gibi organların etkinliği,
• Karar alma süreçlerinin şeffaflığı,
• Akademik ve idari liderlerin/yöneticilerin rolü ön plandadır.

B: Eğitim-Öğretimde Kalite: Eğitim-öğretim süreçlerinin planlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi kalite güvencesinin önemli bir boyutudur. Bu süreçte öğrenci merkezli, iş gücü piyasasına uygun ve güncel müfredat oluşturulması; mezunların sahip olması gereken bilgi, beceri ve yetkinliklerin açıkça tanımlanması; eğitim programlarının ulusal veya uluslararası düzeyde tanınırlık kazanması güvence altına alınır.

C. Araştırma ve Geliştirme (Ar-Ge): Üniversiteler, bilgi üretimi ve yenilik geliştirme açısından toplumun öncü kurumlarıdır. Kalite güvencesi, araştırma süreçlerinin etkili bir şekilde yönetilmesini içerir. Bu çalışmalarla, araştırma projelerinin izlenmesi ve sonuçlarının değerlendirilmesi; araştırmalara ortak projeler ve yayınlar aracılığıyla ulusal/uluslar arası düzeyde katkı sağlanması; araştırmaların etik ilkelere uygun şekilde gerçekleştirilmesi amaçlanmaktadır.

Ç. Toplumsal Katkı ve Sosyal Sorumluluk: Üniversitelerin topluma olan katkısının sadece bilimsel çalışmalarla sınırlı olmaması nedeniye, kalite güvencesi bu katkının sistematik bir şekilde izlenmesini sağlamaktadır. Sertifika programları sunulması; çevresel, kültürel veya ekonomik sorunlara yönelik çözümler geliştirilmesi; belediyeler, kamu kurumları, sivil toplum kuruluşları ve sanayi kuruluşlarıyla ortak çalışmalar yapılması izlenen katkılara örnek olarak verilebilir.

Kalite Güvence Sisteminin İşleyişi

1. Öz Değerlendirme Süreci: Üniversiteler, kendi iç süreçlerini düzenli olarak değerlendirerek güçlü ve zayıf yönlerini, Kurum İç Değerlendirme Raporu (KİDR)'nda dokümante etmektedir.

2. Dış Değerlendirme ve Akreditasyon: Bağımsız değerlendiriciler tarafından yürütülen süreçte, üniversitenin kalite sisteminin etkinliği incelenir. Akreditasyon sürecinde üniversitedeki yükseköğretim faaliyetinin bütünü YÖKAK Kurumsal Akraditasyon Programı şartlarına göre, bölümlerde/anabilim dallarında yürütülen eğitim faaliyetleri çeşitli uluslararası standartlara göre onaylanır.

3. Sürekli İyileştirme: Elde edilen geri bildirimler doğrultusunda, süreçler yeniden gözden geçirilir ve iyileştirilir. Bu, Planla-Uygula-Kontrol Et-Önlem Al (PUKÖ) döngüsüyle gerçekleştirilmektedir.

Kalite Güvence Sisteminin Katkıları:

Kalite Güvence Sistemi, üniversitelerin işleyişini çeşitli yönlerden destekleyerek hem iç paydaşlara (öğrenciler, akademik ve idari personel) hem de dış paydaşlara (mezunlar, iş dünyası, toplum) önemli katkılar sunar. 

1. Eğitim-Öğretim Kalitesini Artırmaya Yönelik Katkıları:

• Müfredatın düzenli olarak gözden geçirilmesi, öğrenci ve sektör ihtiyaçlarına uygun hale getirilmesi sağlanır.
• Mezunların kazandığı bilgi, beceri ve yetkinlikler açık bir şekilde tanımlanır ve ölçülür.
• Öğrencilere daha nitelikli ders materyalleri, modern öğrenme yöntemleri ve daha güçlü rehberlik hizmetleri sunulur.
• Kalite güvencesi kapsamında yapılan ders değerlendirme anketleri ve öğrenci geri bildirimleri, derslerin etkili bir şekilde geliştirilmesine olanak tanır.

2. Araştırma Performansına Yönelik Katkıları:

• Araştırmacıların daha prestijli dergilerde yayın yapmasını teşvik eder.
• Araştırma projelerinde yurtdışı ortaklıklarının artmasını sağlar.
• Tüm araştırma faaliyetlerinin etik ilkeler çerçevesinde yürütülmesini güvence altına alır.
• Uluslararası fonlara başvuru başarı oranını artırabilir ve Ar-Ge projeleriyle daha fazla toplumsal fayda sağlanabilir.

3. Öğrenci ve Mezunların İstihdamına Yönelik Katkıları:

• Kalite güvencesi, iş dünyasının gereksinimlerini göz önünde bulundurarak mezunların kariyer hedeflerine daha etkili şekilde ulaşmasını destekler.
• Program içeriklerinin sektör temsilcilerinin katkılarıyla şekillendirilmesini sağlar.
• Teknik becerilerin yanı sıra problem çözme, iletişim ve liderlik gibi yetkinliklerin kazandırılması sağlanır.
• Mezunlara yönelik staj ve iş bulma programları oluşturulur.

4. Toplumsal Katkıyı Artırmaya Yönelik Katkıları:

• Çevresel, sosyal ve ekonomik sorunlara yönelik çözüm odaklı projelerin hayata geçirilmesini teşvik eder.
• Yaşam boyu öğrenme kapsamında halka açık seminerler, konferanslar ve kurslar düzenlenir.
• Üniversitenin yerel ekonomiye, kültürel yaşama ve çevresel sürdürülebilirliğe doğrudan katkı (örn. yerel çiftçilere yönelik sürdürülebilir tarım eğitimleri düzenleyerek ekonomik ve çevresel fayda) sunmasını sağlar. 

5. Kurumsal Yönetim ve Şeffaflığı Artırmaya Yönelik Katkıları:

• Üniversite yönetiminde paydaşların aktif katılımını sağlar.
• Üniversite faaliyetlerinin düzenli olarak kamuoyuyla paylaşılmasını teşvik eder.
• Uzun vadeli hedeflerin gerçekleştirilmesi için kaynakların etkin kullanımını sağlar.

6. Uluslararasılaşmaya ve Tanınırlığa Yönelik Katkıları:

• Kalite güvencesi üniversitenin küresel düzeyde rekabet edebilirliğini artırır.
• Üniversitenin uluslararası akreditasyon kuruluşlarından onay alması sağlanır.
• Daha fazla öğrenci değişim programı ve araştırma işbirliği anlaşması yapılır.
• Kalite süreçleri sayesinde üniversite, yabancı öğrenciler için daha cazip hale gelir.

7. Sürekli Gelişime ve Sürdürülebilirliğe Yönelik Katkıları:

• Kalite güvencesi, kurumun sürdürülebilir bir gelişim döngüsü içinde çalışmasını sağlar.
• Sürekli iyileştirme için sistematik bir çerçeve sunar.
• Üniversitenin çevresel, sosyal ve ekonomik sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmasını destekler.

Kalite Güvence Sisteminin, üniversitelerin tüm faaliyetlerinde etkili bir standart sunarak eğitimden araştırmaya, yönetimden topluma katkıya kadar her alanda iyileştirme sağladığı bilinmektedir. Bu sistemin başarılı bir şekilde uygulanmasıyla, üniversiteler hem ulusal hem de uluslararası düzeyde daha güçlü ve etkili hale gelmektedir. Kalite güvencesi, üniversitelerin sadece bugünkü başarılarını değil, gelecekteki sürdürülebilirliğini de güvence altına almaktadır.